Definicja KRĘGOSŁUP

Co to znaczy KRĘGOSŁUP: kościec osiowy tułowia. Złożona jest z 33-34 kręgów. Odznacza się następujące typy kręgów: K. szyjne - 7, K. piersiowe - 12, K. lędźwiowe - 5, K. krzyżowe - 5, 6, K. guziczne 4-5. Każdy krąg ma kształt zamkniętego pierścienia i złożona jest z trzonu, położonego od strony brzusznej i z łuku kręgowego od strony grzbietowej. Otwór zamkniętego pierścienia, to otwór kręgowy, otwory wszystkich kręgów tworzą kanał kręgowy, gdzie mieści się rdzeń kręgowy. Trzon kręgu jest częścią nośną kręgosłupa, łuk kręgu ochrania rdzeń kręgowy, wyrostki poprzeczne i kolczysty są miejscem przyczepów mięśni. Dwa pierwsze kręgi szyjne jest to kręg szyjny I - kręg szczytowy (atlas) i kręg szyjny II - K. obrotowy (axis) zbudowane są odmiennie jak pozostałe K. na skutek połączenia stawowego pomiędzy czaszką, a kręgosłupem. Kręgi szyjne, piersiowe i lędźwiowe (24 kręgi przedkrzyżowe) tworzą ruchomą część kręgosłupa, 5 kręgów krzyżowych zrośniętych jest wspólnie tworzą kość krzyżową, 4-5 kręgów guzicznych w następstwie kościozrostu tworzą kość guziczną: zatem 9-10 kręgów tworzy nieruchomą część kręgosłupa. Zakres ruchów poszczególnych odcinków kręgosłupa jest różny. Największą ruchomość wykazuje odcinek szyjny i lędźwiowy, najmniejszą odcinek piersiowy, gdyż kręgi w tym odcinku połączone są z żebrami. Kręgosłup człowieka ma charakterystyczne krzywizny. Kręgosłup szyjny jest wygięty naprzód (lordoza szyjna), kręgosłup piersiowy do tyłu (kifoza piersiowa), kręgosłup lędźwiowy znowu wygięty jest naprzód (lordoza lędźwiowa). Przekroczenie stopni fizjologicznych krzywizn jest stanem patologicznym, znaczna kifoza odcinka piersiowego prowadzi do stworzenia garbu. Trzony kręgów połączone są ze sobą 23 krążkami międzykręgowymi (dyskami). Krążki zbudowane są z chrząstki włóknistej, środkowa, galaretowata część to jądro miażdżyste. Odpowiadają one kształtem leżącym w okolicy kręgom, są chociaż nieco większe (nieznacznie uwypuklają się z kręgosłupa), wyższe z przodu (odcinek szyjny i lędźwiowy) albo z tyłu (odcinek piersiowy), są więc odpowiedzialne za powstawanie fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. Ich grubość etapowo rośnie od góry ku dołowi (najgrubsze są lędźwiowe, a najcieńsze szyjne). Łączna wysokość dysków stanowi ok. 25% długości kręgosłupa. Składają się z twardej włóknistej osłony (pierścień włóknisty) i miękkiego, sprężystego wnętrza (jądro miażdżyste). Dzięki swojej sprężystości krążki międzykręgowe wydatnie zmniejszają wszelakie wstrząsy kręgosłupa, oprócz tego obie części dysku mają odrębne znaczenie. Pierścień włóknisty dzięki silnemu połączeniu z kręgami hamuje ich wzajemne ruchy, z kolei jądro miażdżyste stanowi pewnego rodzaju kulistą poduszkę wodną, na której w chwiejnej równowadze spoczywa trzon wyżej leżącego kręgu. W trakcie zgięcia kręgosłupa w jedną stronę jądro przesuwa się w przeciwną. Do przepukliny (wypadnięcia) krążka dochodzi, gdy jądro miażdżyste wpukla się poprzez rozerwany pierścień włóknisty do kanału kręgowego. Może ono wypaść kompletnie jako wolny fragment. Jeśli wypadnięty fragment uciska na korzenie wychodzących z rdzenia kręgowego nerwów rdzeniowych, pojawiają się symptomy radykulopatii (ból odpowiadającego odcinka kręgosłupa nasilający się przy ruchach, bolące wzmożenie napięcia mięśni przykręgowych i bóle i drętwienia, czasami zaburzenia czucia w obszarze zaopatrywanym poprzez uciśnięty nerw). Obniżenie krążków jest jednym z objawów zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa; po-woduje zmianę ustawienia przedmiotów stawów międzykręgowych i mocne bóle. Pośrodku dnia, w pozycji pionowej krążki międzykręgowe pod wpływem ciężaru tułowia nieznacznie się spłaszczają, w rezultacie tego wieczorem jesteśmy o ok. 1 cm niżsi niż rano. W wieku starczym krążki stają się trwale niższe z uwagi na ubytek wody i z tego powodu człowiek w podeszłym wieku jest niższy o ok. 1-2cm niż za młodu. Mechanizm powstawania i narastania zmian zwyrodnieniowych krążka pomiędzy kręgowego to dyskopatia. Jej następstwem, w szczególności przy współistniejącej niewydolności mięśni stabilizujących kręgosłup (mięśnie brzucha, grzbietu, szyi i lędźwi) jest niestabilność leżących w sąsiedztwie kręgów (niepoprawna i niekontrolowana ruchomość), a również wypadanie fragmentów jądra miażdżystego z uciskiem przedmiotów nerwowych albo więzadłowych kręgosłupa z dominującym zespołem objawów bólowych i drętwień kończyn. Zmiany charakterystyczne dla dyskopatii mogą poprzez długi moment pozostawać bezobjawowe albo dawać ból tylko przy zmianie pozycji, ustępując w ruchu i spoczynku. Zapoczątkowuje mechanizm powstawania zmian zwyrodnieniowych kręgów i stawów międzykręgowych. Powodem, w okolicy fizjologicznego procesu starzenia się tkanek, jest przeciążenie. Raz uszkodzony dysk nigdy nie odzyska prawidłowej struktury, więc leczenie ma przeciwdziałać narastaniu zmian w krążku i kręgosłupie. W leczeniu stosuje się raczej sposoby wzmacniające mięśnie stabilizujące kręgosłup, unikanie przeciążeń, w cięższych sytuacjach gorsety stabilizująco-odciążające i różne sposoby leczenia operacyjnego opierające w pierwszej kolejności na usunięciu wypadniętych fragmentów dysku i czasami stabilizacji sąsiadujących kręgów. Na każdym etapie leczenia korzystne jest wykorzystanie którejś z metod fizykoterapii