Definicja MIĘŚNIE

Co to znaczy MIĘŚNIE: narządy ruchu zwierząt, stanowią osłonę szkieletu, utrzymują jego poszczególne części w najodpowiedniejszym dla danych warunków ustawieniu i wprawiają w ruch poszczególne części ciała. Są zbudowane z tkanki obdarzonej zdolnością do kurczenia się. M. poprzecznie prążkowane (szkieletowe) zachowują stałe napięcie dzięki pobudzającemu wpływowi centralnego układu nerwowego, a dodatkowo kurczą się odpowiednio z naszą wolą (wyjątkiem jest M. sercowy). M. gładkie tworzą ściany narządów wewnętrznych (jelita, naczynia krwionośne, oskrzela i tak dalej) i działają z wyjątkiem woli. Prążkowanie M. szkieletowych i M. sercowego jest widoczne pod mikroskopem. Są jednymi z nielicznych komórek posiadających sporo jąder komórkowych, umiejscowionych nietypowo, ponieważ na obrzeżach komórki, z kolei wnętrze jest wypełnione kurczliwymi miofibrylami. Każda miofibryla złożona jest z krótszych włókienek białkowych tak zwany miofilamentów - cienkich kurczliwych włókienek białkowych znajdujących się w komórkach mięśniowych, zbudowanych z miozyny (grubsze) i aktyny (cieńsze). Ich wzajemne przesuwanie się prowadzi do skracania się komórek mięśniowych (włókien mięśniowych) i skurczu mięśni. Bodziec nerwowy docierając do M. po-woduje pobudzenie zewnętrznej błony komórkowej (sarkolemy), co prowadzi do aktywacji ich układów kurczliwych i wzajemne zachodzenie na siebie włókien aktyny i miozyny wzajemnym ruchem ślizgowym. Skurcz komórki M. poprzecznie prążkowanego jest błyskawiczny, ale nie może trwać długo, niezbędna jest przerwa (odpoczynek) przed kolejnym skurczem. Skurcz całego M. jest rezultatem sumowania się jednoczesnych skurczów wielu zawartych w nim komórek M. W mięśniach gładkich brak jest wyraźnego prążkowania, mają jedno jądro komórkowe i kurczą się wolno, z kolei mogą pozostawać w stanie skurczu poprzez długi moment. Odznacza się 3 rodzaje skurczów mięśnia: izometryczny - zmiana napięcia mięśnia bez zmiany jego długości; izotoniczny - zmiana długości bez zmiany napięcia; auksotoniczny - zmiana napięcia i długości. Pojedyncze pobudzenie komórki mięśniowej skutkuje pojedynczy skurcz, trwający wspólnie z fazą rozkurczu 75-120ms. Poszczególne rodzaje skurczu występują jako wzajemne kombinacje: skurcz izometryczny przy zbyt sporym oporze, na przykład ciężkim przedmiocie przechodzi w skurcz izotoniczny utrzymujący mięsień w stałym napięciu, co zapobiega zerwaniu mięśnia. Forsowna robota M. wymaga sporych zasobów energii. W pierwszej fazie pracy (kilka sekund) czerpana jest ona z ATP (w stanie stężenia pośmiertnego czasowy skurcz wszystkich M. wynika z wyczerpania puli ATP), w kolejnych etapach spożytkowywana jest energia zmagazynowana w formie fosfokreatyny, lecz ta także błyskawicznie się wyczerpuje. W dalszym etapie używany jest glikogen rozkładany do glukozy. W procesach zastosowania związków wysokoenergetycznych niezbędna jest obecność tlenu. Brak tlenu skutkuje przejściowo przemiany beztlenowe dostarczające jednak znacząco mniej energii niż metabolizm beztlenowy. Osłabieniu ulega siła skurczu i pojawia się zmęczenie mięśnia. Skutkiem ubocznym jest gromadzenie się kwasu mlekowego. Prowadzi to do stworzenia długu tlenowego. Występujący w komórkach M. czerwony pigment - mioglobina (podobna strukturalnie do hemoglobiny) pośredniczy w transporcie tlenu z hemoglobiny krwi do łańcucha oddechowego komórki. Ma ona także umiarkowaną umiejętność do okresowego magazynowania tlenu. Konwersja energii skurczu jest niewiele skuteczna, jedynie 30% energii uwięzionej w cząsteczkach glukozy zostaje zużyte na pracę mechaniczną. Pozostała energia zamienia się w ciepło, wyzwalane w pierwszej kolejności w rezultacie działania sił tarcia w komórce M. Dlatego przy wykonywaniu ciężkiej pracy fizycznej towarzyszy uczucie gorąca i dlatego także M. drżą (skurcze). Końce M. szkieletowych przyczepiają się przeważnie do sąsiadujących kości, a skurcz M. przyciąga je albo oddala, a połączenie stawowe między nimi funkcjonuje jak dźwignia. M. mogą jedynie ciągnąć (nie pchać). Działają antagonistycznie względem siebie na przykład zginacz zgina a prostownik prostuje. Gdy jeden (agonista) kurczy się to antagonista jest rozluźniony. M. szkieletowy pobudzony pojedynczym bodźcem nerwowym odpowiada pojedynczym skurczem, ale zdarzenie takie może być obserwowane tylko w uwarunkowaniach laboratoryjnych. Na ogół otrzymuje on serię impulsów w krótkim czasie, co wywołuje nie serię pojedynczych skurczów, lecz pojedynczy ciągły skurcz zwany skurczem tężcowym. Czynności takie jak nawlekanie igły, ciągnięcie liny czy długi bieg wymagają serii takich skurczów tężcowych. Nawet w spoczynku M. pozostają w fazie częściowego skurczu (napięcie mięśniowe, tonus). Jest stanem niezależnym od świadomości i służy utrzymaniu gotowości do wykonania pełnego skurczu, zależnym od stałego napływu pobudzeń z układu siatkowatego. Zmęczenie M., poza subiektywnym odczuciem, przejawia się spadkiem szybkości i siły skurczu. Jego system nie został w pełni tłumaczony, lecz decydującą role odgrywają dwa impulsy: kumulacja jonów wodorowych (spadek pH) w cytoplazmie i spadek zawartości ATP w konsekwencji przewagi zużycia nad produkcją. Zaburzenia ich funkcjonowania mogą mieć różne powody. Kurcz mięśniowy to samoczynne skrócenie długości mięśnia, któremu zazwyczaj towarzyszy ból. Jedna z form jest dobrze znana sportowcom, a jej powodem jest nagromadzenie produktów przemiany materii (nadmierna robota, niedostateczna zamiana poprzez układ krwionośny) gł. kwasu mlekowego. W fazie odpoczynku dostępność tlenu jest wystarczająca, by rozłożyć nagromadzony kwas mlekowy. Ryzyko wystąpienia skurczu maleje w rezultacie regularnego treningu (poprawa zastosowania i dostarczania tlenu). Kurcz może być także rezultatem miejscowych zaburzeń w czynności układu nerwowego (ucisk dysku międzykręgowego na nerw, zaburzenia elektrolitowe na przykład nadmiar potasu, ciąża, neuropatia). Pojawiają się przeważnie w nocy, dotyczą mięśni łydek albo uda. Naderwanie M. (naciągnięcie) powstaje przeważnie w rezultacie gwałtownego szybkiego ruchu, powodującego mocne napięcie mięśni. Bardziej zagrożone są mięśnie nierozgrzane, u osób starszych. Goi się samoistnie po okresie wypoczynku. Podobne powody, aczkolwiek o większym natężeniu powodować mogą zerwanie M., powodując przerwanie ciągłości jego włókien jest ciężkim obrażeniem układu ruchu. Miejsce zerwania wypełnia się krwią, a po czasie tkanką bliznowatą, niemającą wartości w trakcie skurczu. M. pozostaje słabszy, w stopniu zależnym od stopnia uszkodzenia. Potwierdzone kliniczie (ból, brak czynności M.) i ultrasonograficznie rozległe uszkodzenia wymagają zaopatrzenia operacyjnego. Istnieje sporo nieurazowych chorób M.: miastenia (nużliwość), różnego rodzaju dystrofie, miotonia, kostniejące zapalenie mięśni. Mięśnie nieużywane ulegają zanikowi. Podobny zanik może być wynikiem uszkodzenia rdzenia kręgowego (uraz, degeneracja rogów przednich) i zaniku unerwienia mięśnia koniecznego dla prawidłowego funkcjonowania komórki M ( układ mięśniowy).
Patrz także, zioła MIĘŚNIE:Arcydzięgiel LitworBabka LancetowataCzosnek PospolityDziewanna WielkokwiatowaDziurawiec ZwyczajnyFenkuł Włoski (Koper Włoski)Głóg DwuszyjkowyKalina KoralowaKminek ZwyczajnyKrwawnik PospolityMalina WłaściwaMięta PieprzowaMniszek PospolityOman WielkiPodbiał PospolityRuta ZwyczajnaSosna ZwyczajnaTatarak ZwyczajnyWrzos Zwykły