Definicja OSOBOWOŚĆ

Co to znaczy OSOBOWOŚĆ: zespół indywidualnych cech psychicznych i wzorców zachowania, schematy postrzegania otoczenia, własnej osoby, swoich postaw i stosunku z otoczeniem. O. kształtuje się w okresie rozwoju człowieka w oparciu o wzorce rodzinne, otoczenie i na podłożu wrodzonych cech. Sporą rolę odgrywa przystosowanie się do środowiska. Zaburzenia osobowości ujawniają się już w dzieciństwie i utrzymują się w wieku dojrzałym. Charakteystyczne jest nieprzystosowanie do otoczenia, korzystanie z typowych, sztywnych wzorców zachowań, nie-umiejętność do korzystania z doświadczeń. Osobowość anankastyczna obsesyjno-kompulsyjna. Cechuje ją perfekcjonizm, niezdecydowanie, potrzeba sprawdzania się, sztywność zachowań i brak elastyczności, trudności w przystosowaniu się do otoczenia i zmieniających się warunków. Osobowość aspołeczna socjopatia, charakteyzuje się wywoływaniem konfliktów w otoczeniu, brakiem przestrzegania norm moralnych, impulsywnością, chęcią szybkiego zaspokojenia potrzeb. Dla tego typu O. charakterystyczne jest nadużywanie alkoholu, narkotyków, zboczenia seksualne co prowadzi do niepowodzeń w pracy i życiu. Osoby
0 tym typie O. regularnie pochodzą z rodzin patologicznych. Osobowość biernoagresywna cechuje się uporem, dąsaniem się, lękiem przed autorytetem, zamiłowaniem do dyskusji, stałym spóźnianiem się i odwlekaniem spraw na potem. Prowadzi do odsuwania się od otoczenia, typowymi mechanizmami obronnymi są autoagresja hipochondria. Osobowość cykloidalna, cyklotymiczna cechuje się zmianami nastroju, które trwają dłuższy czas na przykład kilka tygodni. Rytm zmian nastroju jest regularny i możliwy do przewidzenia. Wahania nastroju pojawiają się bez działania czynników zewnętrznych. Naprzemiennie pojawia się wesołość, optymizm, z fazą depresyjną. Osobowość dyssocjalna, antysocjalna postawa egoistyczna, gruboskórna, impulsywne reakcje, brak umiejętności do uczenia się opierając się na doświadczeń, niepowodzenia w pracy. Osobowość graniczna, impulsywna, zmienna emocjonalnie - brak możliwości dostosowania się do otoczenia i sytuacji, nie kontrolowane wybuchy wesołości i gniewu, zaburzenia poczucia tożsamości. Osobnik taki wchodzi w niestałe i intensywne związki, wykazuje wątpliwość, co do tożsamości płciowej. Obserwuje się skłonność do hipochondrii, samookaleczeń, tendencje samobójcze. Osobowość histeryczna charakteryzuje się egocentryzmem, chęcią skupienia na sobie uwagi otoczenia, cechuje ją teatralne zachowanie, niedojrzałość uczuciowa, niekonsekwencjaw postępowaniu. Rzadko angażuje się w związki stałe, częściej wiąże się z różnymi partnerami. O. ta regularnie towarzyszy nerwic)' histerycznej. Osobowość lękowa, unikająca -cechuje ją lęk przed odrzuceniem, niska samoocena, zawężanie więzi socjalnych jako słowo obawy przed brakiem akceptacji, jednak silna potrzeba przynależności do ekipy. Osobnicy tacy sprawiają wrażenie nieśmiałych i delikatnych. Osobowość narcystyczna osoby mające nadmierne poczucie własnej wartości. Charakteryzują się intensywnością fantazji na temat odnoszonych sukcesów, poszukują uwagi ze strony otoczenia aż do uczucia zawiści i zmiennego relacji do otoczenia. Wykazują skłonność do wykorzystywania innych, sporą wrażliwość na niepowodzenia i krytykę. Osobowość paranoiczna - cechuje się nieuzasadnioną podejrzliwością i brakiem zaufania, nadmierną wrażliwością na niepowodzenia, interpretowaniem przyjaznych działań jako wrogich, zachowaniem agresywnym co doprowadza do odrzucenia poprzez otoczenie. Osoby te cechuje regularnie precyzja w działaniu, jednak brak elastyczności i poczucie wyższości. Osobowość schizoidalna cechuje się nieśmiałością, izolowaniem się, skłonnością do samotności, emocjonalnym chłodem. Osoby te przeważnie zajęte są swoimi myślami, odczuwają lęk przed bliskością z innymi osobami. Osobowość zależna, asteniczna charakteryzuje się przerzucaniem odpowiedzialności za różne sfery życia na innych, brakiem umiejętności do podejmowania decyzji, brakiem pewności siebie, uczuciowym uzależnieniem, unikaniem ryzyka osamotnienia. Zaburzenia osobowości są utrwalonymi, głęboko zakorzenionymi i niepodatnymi na wpływ cechami struktury osobowości, które wyrażają się zachowaniami niezgodnymi z normami kulturowymi i upośledzają normalne funkcjonowanie. Cechy osobowości obejmują wzorce myślenia, postrzegania, reagowania i kształtowania stosunków z otoczeniem. Zarówno poprawne, jak i patologiczne cechy osobowości ujawniają się najwyraźniej od wczesnej młodości i utrzymują się poprzez większą część życia dorosłego. Ciężkie zaburzenia osobowości regularnie łączą się z hipochondrią, nadużywaniem leków i alkoholu, zachowaniami gwałtownymi
i autodestrukcyjnymi. Rozpoznanie zaburzeń osobowości opiera się na stwierdzeniu powtarzającego się i charakterystycznego wzorca zachowania i przeżywania, który upośledza funkcjonowanie