Definicja MALARIA

Co to znaczy MALARIA: zimnica, (niegdyś febra od lac. febris gorączka); dolegliwość pasożytnicza spowodowana poprzez sporowca - zarodźca malarycznego. Jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. Każdego roku ok. 250 mln ludzi choruje na M., a 2-3 mln umiera. Malarię powodują jednokomórkowe pierwotniaki z rodzaju Plasmodium (Zarodziec). Różne odmiany tej dolegliwości spowodowane są poprzez Zarodziec ruchliwy (Plasmodium vivax), Zarodziec owalny (Plasmodium ovale), Zarodziec pasmowy (Plasmodium malariae) i w najwyższym stopniu rozpowszechniony i najgroźniejszy Zarodziec sierpowy (Plasmodium falciparum), który nie leczony może w krótkim czasie doprowadzić do mózgowej postaci malarii, kończącej się przeważnie zgonem. Pasożyt wnika do ludzkiej krwi w rezultacie ukłucia poprzez zarażoną samicę jednego z gatunków komara widliszka (Anopheles). Widliszek jest żywicielem pośrednim wszystkich gatunków zarodźców malarii rozpowszechnionym w państwach klimatu tropikalnego i subtropikalnego, rzadkim w klimacie umiarkowanym. Osobniki tego gatunku osiągają długość do 8 mm, mają w okolicy kłujki dwie długie głaszczki, co przypomina trójzębne widły. Ubarwienie szarobrunatne. Samice widliszka składają jaja na powierzchni wody, larwy wylęgają się po 2-3 dniach. W płynach ustrojowych larw komarów zawarte są substancje chemiczne, pozwalające im przetrwać nawet w temp. minus 80°C. Ich postęp, zależnie od temperatur)' otoczenia, trwa od około 4 do 6 tygodni. Przewarzająca część terenów endemicznych znajduje się w strefie tropikalnej państw biednych. Zarodziec na początku dostaje się do komórek wątroby, a w dalszym ciągu czerwonych ciałek krwi, gdzie namnaża się schowany przed układem odpornościowym. Po zniszczeniu zakażonych komórek uwalnia się sporo nowych komórek pasożyta, zakażających nowe czerwone krwinki i mechanizm się powtarza. Równoczesny rozpad mln erytrocytów skutkuje symptomy malarii - dreszcze, po których pojawia się gorączka (wywołana uwolnieniem toksycznych produktów metabolizmu). Dodatkowo rozwija się niedokrwistość i zwiększenie śledziony i wątroby. Rzadkim powikłaniem przewlekłej postaci malarii, szczególnie u osób leczonych chininą jest czarnomocz. Charakteryzuje się on wewnątrznaczyniowym rozpadem krwinek czerwonych (hemoliza) i wydalaniem ich barwnika (hemoglobiny) z moczem, który nadaje mu specyficzną brunatną barwę. Moment inkubacji dolegliwości trwa 10-35 dni i regularnie jest poprzedzony kilkudniowym okresem prodromalnym ze stanami podgorączkowymi, niedobrym samopoczuciem, bólami głowy, mięśni i dreszczami (czasem błędnie rozpoznawane jako grypa). Człowiek nie może zarazić się od człowieka (chyba, iż po przetoczeniu krwi chorego albo używaniu wspólnych strzykawek - na przykład narkomani), bo namnażanie płciowe zarodźca może odbywać się wyłącznie w jelitach
komarów. Nie leczona zimnica zanika pośrodku 10-30 dni, lecz napady mogą powtarzać się w różnych odstępach czasu, a śmiertelność może wynosić do 20%. Leczenie, raczej chininą