Definicja MOCZNICA

Co to znaczy MOCZNICA: zespół objawów chorobowych spowodowany niewydolnością nerek. W zależności od szybkości jej powstawania odróżnia się M. ostrą i przewlekłą. Postać przewlekła jest rezultatem zniszczenia miąższu nerkowego. Pełny obraz rozwija się, gdy powyżej 2/3 nefronów ulegnie zagładzie. Długookresowy przebieg dolegliwości umożliwia rozwinięcie się systemów adaptacyjnych zarówno w samych nerkach, jak i w innych narządach organizmu. Największą rolę w rozwoju objawów mocznicy odgrywają 3 systemy: wypadnięcie czynności wydalniczej i hormonalnej i ogólnoustrojowe mechanizmy adaptacyjne. Postęp dolegliwości jest podstępny, a w pełni rozwinięty obraz kliniczny cechuje się ogólnym osłabieniem, łatwym męczeniem się, okresami apatii i rozdrażnienia, zaburzeniami rytmu snu, bólami głowy, świądem skóry, stratą apetytu, wzmożonym pragnieniem, czkawką, nudnościami i wymiotami. Pojawiają się dokuczliwe parestezje, zespół niespokojnych nóg, napady kurczów mięśniowych, pogorszenie wzroku i słuchu. Chory jest wyniszczony, blado-szara skóra sucha i łuszcząca się, niekiedy pokryta kryształami mocznika pochodzącego z potu (szron mocznicowy). Mięśnie ulegają zanikowi, stwierdza się ich drżenie. Regularnie występują: nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia i zapalenie osierdzia i opłucnej. W jamie ustnej, z której wydobywa się zapach amoniaku rozwijają się zmiany zapalne. Zaburzeniu ulega dobowy rytm wydalania moczu w nawiązniu ze zwiększeniem ilości moczu nocnego. Mocz jest wodo-jasny a jego liczba etapowo maleje. We krwi stwierdza się niedokrwistość, obniżenie liczby uszkodzonych płytek krwi (skaza krwotoczna), wzrasta poziom potasu, kreatyniny mocznika, spada poziom wapnia. Pojawia się kwasica metaboliczna. Przebieg przewlekłej M. zależy od rodzaju i dynamiki dolegliwości podstawowej i od stanu innych narządów. Chorzy giną pośród objawów śpiączki mocznicowej albo powikłań, w szczególności niewydolności krążenia. Leczenie bazuje na korygowaniu wszelkich stanów pogarszających czynność nerek, stosowaniu odpowiedniej diety i zwalczaniu powikłań. W zdekompensowanych sytuacjach stosuje się dializy i przeszczep nerki. Postać ostra jest stanem polegającym na nagłym zmniejszeniu dobowej ilości moczu poniżej objętości koniecznej do wydalenia z organizmu powstających w nim produktów przemiany materii. Przy zachowanej umiejętności do zagęszczania moczu wystarcza do tego celu około 500 ml. Spadek poniżej tej ilości ustala się mianem oligurii. W zależności od przyczyn stworzenia, odróżnia się: ostrą, przednerkową, nerkową i pozanerkową niewydolność nerek. Przednerkowa spowodowana jest zmniejszeniem przesączania w kłębuszkach w rezultacie ich niedokrwienia (spadek ciśnienia krwi: odwodnienie, krwotok). Nerkowa (miąższowa) jest spowodowana uszkodzeniem miąższu nerek zależnego od chorób ogólnoustrojowych i zatruć albo także miejscowych (zawały nerek, martwica kory nerek). W formie pozanerkowej (mechanicznej) dochodzi do zamknięcia dróg odprowadzających mocz z nerek (złogi mineralne, skrzepy albo ucisk z zewnątrz na przykład guz nowotworowy). Może być także rezultatem błędów lekarskich na przykład przecięcia moczowodów. Brak odpływu moczu prowadzi do retencji w organizmie produktów przemiany materii, z kolei poprzez dłuższy czas nie wpływa na czynność wewnątrzwydzielniczą nerek (na przykład erytropoetyna, angiotensyna). Regularnie dołącza się zakażenie mogące powodować wstrząs septyczny (urosepsa) o dużej śmiertelności. W razie M. ostrej adekwatnie inicjalna korekcja zmian leżących u podłoża dolegliwości umożliwia powrót do zdrowia, z kolei jej przedłużanie prowadzi do śmierci. Brak możliwości wczesnej korekcji należy uzupełnić dializą