Definicja NOWOTWORY

Co to znaczy NOWOTWORY: w potocznym ujęciu rak; dolegliwość nowotworowa początkowo zlokalizowana, a wtórnie ogólnoustrojowa, zaczyna się wówczas, gdy w jakimś miejscu organizmu pojedyncza komórka traci swe naturalne właściwości i funkcje, a jej jedynym celem stają się ciągłe podziały. Taka niepoprawna tkanka, która rozrasta się nadmiernie i w sposób nieskoordynowany z sąsiadującymi tkankami proliferuje (namnaża się) nawet po wyeliminowaniu czynnika, który ją wywołał. W ujęciu ściśle histologicznym R. jest odmianą nowotworu wywodzącego się z tkanki nabłonkowej. Jest zawsze procesem o charakterze złośliwym - daje przerzuty odległe w relacji do ogniska pierwotnego. Regulacja R. w tym wąskim naukowym ujęciu opiera się na rodzaju nabłonka będącego tkanką wyjściową (macierzystą), zmianach i stopniu zróżnicowania (dojrzałości) tych komórek. Cruczolakoraki powstają przeważnie w przewodzie pokarmowym, gruczołach dokrewnych, trzustce, wątrobie, trzonie macicy, jajnikach, płucach, gruczole krokowym, śliniankach, sutku, nerkach. R. płasko nabłonkowe powstają w jamie ustnej, przełyku, oskrzelach, skórze, gardle, tarczy szyjki macicy, czasem w innych narządach. Regularnie stworzenie R. płaskona-błonkowego jest poprzedzone zjawiskiem metaplazji płaskonabłonkowej (na przykład przemiana nabłonka przełyku w płaski w chorobie Barreta). R. urotelialne powstają w drogach moczowych (pęcherzu moczowym, moczowodzie, miedniczkach i kielichach nerkowych). Nowotwór ten rośnie w formie brodaweczkowatych wypustek, w startowym okresie rozwoju brodaweczki te wszczepiają się w inne obszary dróg moczowych. Z punktu widzenia pojedynczej komórki transformacja nowotworowa daje pewne korzyści. Życie organizmu wielokomórkowego opiera się na perfekcyjnej współpracy i organizacji, pojawienie się w dowolnym miejscu komórek uchylających się od wszelkich obowiązków (tracących kompletnie albo częściowo swą funkcję, a ta jeżeli nawet jest zachowana nie podlega żadnej kontroli na przykład nieograniczona produkcja hormonów poprzez gruczolaki) i mnożących się bez ograniczeń prowadzi do nieuchronnej zguby. Mechanizm ten jest stały, nieodwracalny i szkodliwy dla organizmu. W jego rezultacie powstaje niewiele zróżnicowana tkanka, ze skłonnością do ciągłego powiększania swojej objętości. Dlatego ma ona wielkie zapotrzebowanie na energię i substancje odżywcze, które zdobywa kosztem innych tkanek ustroju. Te cechy tkanki nieprawidłowej ustala się mianem autonomii nowotworowej. Innymi słowy, autonomia znaczy, iż nowotwór, mimo że jest integralną częścią organizmu, nie żyje jego życiem, tylko swoim genów. Nie istnieje chociaż ścisła współzależność między takimi mutacjami, nawet licznymi, a zachorowaniem na R. Organizm wielokomórkowy nie poddaje się łatwo, posiada gdyż kilka mechanizmów obronnych. Gdyby było odmiennie, biliony komórek, z których zbudowane jest nasze ciało, nie miałyby zbyt dużej szansy przeżycia we wspólnocie zwanej organizmem. W czasie gdy rzut oka na tabele statystyczne upewnia nas, iż R., pomimo pewnych wyjątków, jest chorobą późnego wieku. Istnieje inna, nadzwyczajnie ważna ekipa genów - antyonkogenów, których uszkodzenie może prowadzić do zachorowania na nowotwór. Jednym z głownych przedstawicieli tej ekipy jest gen p53, określany mianem strażnika genomu. Białko wytwarzane w oparciu o informację zawartą w tym genie pilnuje, aby komórka z uszkodzonym DNA nie mogła się podzielić, zanim nie naprawi wszystkich nieprawidłowości. Dopóki ów strażnik czuwa, transformacja nowotworowa nie zachodzi. Badania ostatnich lat wskazują, iż uszkodzenie genu p53 to najczęstsza zmiana w ludzkich komórkach nowotworowych. Precyzyjne poznanie jego funkcji może doprowadzić do opracowania nowego leku na R. Ostatecznym skutkiem tych nieprawidłowści jest stworzenie komórek ze zmienionym aparatem genetycznym, który ma zapisane cechy nowotworu - komórek nowotworowych (rakowych). Dzieląc się, komórki przekazują je kolejnym pokoleniom. Wg teorii epigenetycznej nowotwór powstaje w rezultacie nieprawidłowego różnicowania się komórek. Istotą rzeczy nie jest więc zmiana w materiale genetycznym komórki, lecz utrwalenie się nieprawidłowej ekspresji (manifestacji) genów. Stwierdzono, iż za mechanizm wzrostu i różnicowania komórek prawdopodobnie odpowiadają pewne receptory powierzchniowe. Różne impulsy zewnętrzne działające na wspomniane receptory mogą zaburzać mechanizmy podziałów komórkowych i w ten sposób doprowadzić do stworzenia transformacji nowotworowej. Aktualnie uważane jest, iż nie wszystkie nowotwory powstają na drodze systemów genetycznych, a inne - epigenetycznych. Niewykluczona jest sposobność, iż obydwa te systemy współdziałają ze sobą w złożonym procesie karcynogenezy. W leczeniu R. fundamentalną rolę przypisuje się profilaktyce. Znamy gdyż sporo czynników środowiskowych będących karcynogenami, możemy także określić zagrożenie dziedziczne niektóymi onkogennymi mutacjami genów. Osoby zagrożone są poddawane częstym badaniom pod kątem wykycia zagrażającej im postaci R., a te leczone inicjalnie dają większy odsetek wyleczeń. Pod kontrolą badań histologicznych określających rodzaj komórek nowotworowych i ich wrażliwość na hormony, chemioterapię i naświetlanie wybiera się odpowiednie leczenie, regularnie w formie skojarzonej z leczeniem operacyjnym mającym na celu usuwanie głównej masy guza (pomniejszenie liczby komórek rakowych). Niekiedy inicjalnie podjęte leczenie operacyjne może kompletnie wyeliminować chorobę. Operacje mogą być: leczeniem radykalnym (wycięcie guza w granicach zdrowych tkanek), ablacyjnym (pomniejszenie masy guza albo wycięcie przerzutu), paliatywnym (operacje podtrzymujące naruszone poprzez raka funkcje życiowe organizmu chorego użytkowane u pacjentów w zaawansowanym, nieuleczalnym okresie rozwoju dolegliwości). Rozwój w leczeniu bazuje nie tylko na wynajdywaniu nowych schematów różnego rodzaju terapii, lecz również na ograniczaniu ich efektów ubocznych. Chemioterapię uszkadzającą raczej błyskawicznie dzielące się komórki ustroju (na przykład szpik kostny) prowadzi się w sposób wybiórczy (wysoce selektywny) dostarczając lek bezpośrednio do naczyń krwionośnych guza. Uwrażliwiając komórki nowotworowe odpowiednimi radiofarmaceutykami uzyskuje się miejscowe działanie promieniowania. Spore znaczenie przypisuje się postępowi immunoterapii, polegającej nie tylko na stosowaniu środków wzmacniających naturalną odpowiedź immunologiczną organizmu chorego na obecność obcej immunologicznie tkanki, jaką jest tkanka rakowa. Nową sposobem leczenia nowo-tworów, stojącą na pograniczu immunoterapii i chemioterapii jest wykorzystywanie leków opartych na przeciwciałach monoklonalnych. Istotą tego leczenia jest podawanie przeciwciał łączących się wybiórczo z takimi antygenami, których powiększoną ekspresję obserwuje się w komórkach rakowych. Na R. umiera dziś w naszym państwie dwa razy więcej osób niż przed 30 laty (w 1963 roku odnotowano 34500 zgonów). Częściowo powiązane to jest z przyrostem liczby mieszkańców Polski (w 1963 roku byto nas - 30,7 min, a w 1991 już - 38,2 min) i z tym, iż jesteśmy starzejącym się społeczeństwem. Najczęstsze nowotwory złośliwe pośród mężczyzn to rak płuc (34,9%), żołądka (10,7%), prostaty (5,1%), odbytnicy (4,3%) i trzustki (4,0%). Pośród kobiet dominuje rak piersi (13,4%), płuca (9,2%), żołądka (8,1%) i szyjki macicy (6,6%). Nowotwory, których częstość występowania zdecydowanie rośnie to rak j. ustnej, krtani i płuca (wszystkie powiązane z paleniem papierosów), czerniak, rak jelita grubego, jajnika i trzustki. Roczne tempo wzrostu umieralności na nowotwór złośliwy płuca u mężczyzn jest u nas podwójnie wyższe niż w jakimkolwiek innym państwie Europy.
Patrz także, zioła NOWOTWORY:Aloes UzbrojonyArcydzięgiel LitworBrzoza BrodawkowataDziurawiec ZwyczajnyGlistnik Jaskółcze ZieleJemioła PospolitaMarchew SiewnaMelisa LekarskaNagietek LekarskiRóża Dzika