Definicja RTĘĆ

Co to znaczy RTĘĆ: (Hg, hydrargyrum); jest jedynym pierwiastkiem metalicznym ciekłym w normalnej temp., występuje w przyrodzie raczej w formie siarczku HgS (cynober). Złoża cynobru zawierają niekiedy niewielkie ilości rtęci w stanie wolnym. Ma sporą gęstość, rozpuszcza metale, tworząc amalgamaty (niezależnie od żelaza, platyny, wolframu i molibdenu) - amalgamaty srebra i kadmu są użytkowane do plombowania zębów. R. wykazuje sporą lotność - w temp. 20°C w powietrzu znajduje się 14mgHg/m3 w stanie równowagi dynamicznej. Dawka progowa R., a więc stężenie uważane za bezpieczne wynosi 0,05mgHg/m3 powietrza, dlatego rozlana R. stanowi potencjalne niebezpieczeństwo zatrucia. Dzięki swoim właściwościom znalazła wykorzystanie do wypełniania termometrów, barometrów, manometrów, pomp próżniowych, i tym podobne Z wyjątkiem postaci i drogi, w jaki sposób R. dostanie się do środowiska wodnego, mikroorganizmy metylują ją i w ten sposób powstaje zawsze metylek rtęci. Jest on rozpuszczalny w tłuszczach, a zarazem bardzo toksyczny i trwały - to jest kluczowa postać rtęci, która kumuluje się w żywych organizmach. 80% R. wchłoniętej poprzez układ oddechowy pozostaje w organizmie, a stężenie par R. w tkankach i powietrzu ma się jak 20:1. Wchłaniane do organizmu człowieka alkilowe związki rtęci błyskawicznie przedostają się po poprzez krwiobieg do komórek mózgu, gdzie naruszają barierę krew-mózg, co prowadzi do za-burzeń metabolizmu układu nerwowego. Także ten metal tworzy bardzo trwałe połączenia z ekipami tiolowymi białek i enzymów, zakłócając ich funkcję. Ogólnie uważane jest, iż błona komórkowa jest pierwszym miejscem atakowanym poprzez R. i inne metale ciężkie. Aczkolwiek stężenie metylortęci w nerkach jest znacząco większe niż w mózgu, uszkodzenie nerek nie dorównuje
uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego. Jedną z najwcześniejszych zmian biochemicznych przed wystąpieniem objawów fizjologicznych w zatruciach metylortęcią jest zaburzona biosynteza białka. Symptomy zatrucia przewlekłego parami R. metalicznej: osłabienie, bóle głowy, kończyn, ślinotok, zapalenie j. ustnej, rozchwianie i wypadanie zębów, uporczywe wysychanie j. ustnej, niebiesko-fioletowy rąbek na dziąsłach, biegunki, uszkodzenie nerek i ośrodkowego układu nerwowego. Symptomy zatrucia przewlekłego parami R. metalicznej: drżenie, zaburzenia umysłowe, zapalenie dziąseł. Ze wzrostem stężenia R. pojawiają się następujące symptomy: drżenia rtęciowe, niezborność chodu, zaburzenia mowy, zaburzenia móżdżku, zaburzenia słuchu, zgon